Dit artikel heeft Juliette voor de Yogakrant geschreven. Wil je meer van dit soort artikelen over yoga en ayurveda lezen? Je vindt deze mooie krant o.a. bij yogascholen en je kunt natuurlijk een abonnement nemen.

Terug naar het hart van yoga

Hoewel yoga volop aanwezig lijkt te zijn, zijn in de moderne yoga een aantal essentiële principes verloren gegaan. Tot in de 15e eeuw, voordat patriarchale systemen invloed gingen uitoefenen op yoga, was de beoefening geïntegreerd in het leven van alledag. Intiem met het leven.

Yoga anno nu is hip. Tegenwoordig zijn er vele mogelijkheden om yoga te beoefenen. In een yogastudio op de hoek van de straat, in het park of bij je favoriete sportschool. De vele uitingsvormen of stijlen van yoga maken het toegankelijk voor een breed publiek waar zowel mannen als vrouwen welkom zijn.

In de tantrische traditie van India, Nepal en omstreken die ongeveer 1000 jaar duurde van de 5e tot de 15e eeuw, kwamen er vormen van rituele beoefening voor die sterk lijken op de zonnegroet die we nu kennen. Christopher Tompkins, Indoloog en Sanskrietgeleerde gespecialiseerd in de traditie van het tantrische Shaivisme, verdiepte zich langdurig in ‘goddelijk geopenbaarde’ geschriften uit deze traditie. Wat hij in alle Tantra’s vond is een unieke en innovatieve Yoga-Sādhana.

Invloedrijke yogi’s als Krishnamacharya en Yogananda hebben in hun leringen altijd verwezen naar deze teksten: Shastras. Echter werden zij door latere onderzoekers niet geloofd dat deze teksten hebben bestaan. Van Krishnamacharya, de vader van de moderne yoga, wordt zelfs beweerd dat hij zich voor zijn Vinyasa Krama onderwijs juist heeft laten inspireren door de Zweedse gymnastiek van P.H. Ling. Zelf heeft hij altijd gezegd dat hij dit geleerd heeft van zijn goeroe Ramamohana Brahmachari, bij wie hij zeven en een half jaar verbleef in een grot aan de voet van de berg Kailash.

De unieke Yoga-Sādhana uit deze tantrische periode betrof een dagelijks ritueel dat in een specifieke volgorde uitgevoerd werd en benoemd als: ‘Vinyasa-Krama’. Dit binnen het familieleven geïntegreerde ritueel werd door zowel mannen als vrouwen beoefend, als een directe participatie in het Leven. Verbonden en intiem. Met het leven, met elkaar.

Wat later bekend werd als Surya Namaskar, de zonnegroet, vindt zijn oorsprong in deze dagelijkse rituele beoefening, die varieerde van Tantra tot Tantra, waar een twaalfdelige houdingsreeks werd beoefend met mantra en ademwerk.

Door de opkomende invloed van patriarchale en religieuze stromingen werd deze ‘life-affirming’ traditie echter steeds meer onderdrukt. Een aantal aspecten van de traditie werden opgenomen in de dan nog enkel voor mannen toegestane spirituele beoefening. En een groot deel is verloren gegaan.

Krishnamacharya, (1888-1989), heeft zijn uiterste best gedaan om het hart van yoga weer tot leven te brengen binnen zijn eigen mogelijkheden en culturele opvoeding. Zo gaf hij les aan vrouwen in een tijd dat yoga enkel voor mannen toegankelijk geworden was. En was zijn visie dat yoga onderwijs aangepast diende te worden aan de leeftijd, mogelijkheden en culturele achtergrond van de student. Hij maakte zich sterk in India om de aloude yoga niet te laten vervalsen door het vermengen met gymnastiek en worstelen en sprak de hoop uit dat toekomstige generaties de bronteksten zouden blijven gebruiken.

Een aantal van zijn leerlingen zijn van groot belang geweest voor de yoga ontwikkeling in het Westen. Daarbij gaf iedere leerling zijn persoonlijke ervaring door en zo werden er diverse yogastijlen ontwikkeld, die allen eenzelfde basis hadden. Krishnamacharya gaf bijvoorbeeld jonge energieke en dynamische studenten uitdagende oefeningen om hun focus te kunnen behouden. De zeer actieve yogastijlen, gebaseerd op voornamelijk kracht, komen hieruit voort omdat sommige van zijn later beroemde leerlingen slechts een korte periode in hun jeugd bij hem doorgebracht hadden. Zijn onderricht aan vrouwen van middelbare leeftijd zag er echter totaal anders uit.

Krishnamacharya zijn inspanningen om het hart van yoga te doen laten herleven zijn deels gelukt. Yoga is uit de vergetelheid gehaald: heden ten dage beoefenen in Nederland 1,6 miljoen mensen yoga, zowel mannen als vrouwen. Een aantal principes zijn daarin echter grotendeels verloren gegaan door zowel Westerse als Oosterse invloeden.

Die verloren gegane leringen van de authentieke yoga zijn gelukkig uiterst eenvoudig en kunnen in iedere hedendaagse yogastijl toegepast worden. Zodat yoga voorbij gymnastische houdingen, hiërarchische systemen, of ver te bereiken idealen gaat. Terug naar het hart van yoga: een ‘life-affirming’ practice, intiem met het leven.

Zo simpel als het ademen in het leven zelf.

Wil jij meer weten of persoonlijk advies?

Je bent welkom in onze heart of yoga retreats of in individuele begeleiding & yoga therapie. Of voor Ayurveda therapie.